Czarnogóra - Budva, Kotor, Podgorica, Jezioro Szkoderskie

 

Czarnogóra - praktyczne wskazówki, porady i polecajki.

Czarnogórę, jako miejsce na wakacje wybrałam, ponieważ były tam najtańsze loty 😅. Okazało się jednak, że jest przepiękna i zupełnie skradła moje serce! Przekaże wam kilka porad i wskazówek - jak wydostać się z lotniska, jak poruszać się komunikacją i gdzie dobrze zjeść. Podróż odbyłam 

w kwietniu 2024. Zapraszam do lektury.

Podstawowe informacje

Czarnogóra nie należy do Unii Europejskiej.

Waluta Czarnogóry to Euro. W wielu miejscach można płacić kartą, ale lepiej mieć przy sobie zapas gotówki.

Wjazd do Czarnogóry jest możliwy na podstawie dowodu osobistego (pobyt do 30 dni) lub paszportu (pobyt do 90 dni, paszport musi być ważny przez minimum 3 miesiące do przodu licząc od daty planowanego wyjazdu z Czarnogóry).

Karta EKUZ nie obowiązuje, więc koniecznie trzeba wykupić ubezpieczenie.

Przed wyjazdem warto zapoznać się z informacjami celnymi. To co szczególnie będzie interesowało budżetowych podróżników to bagaż podręczny - można w nim wywieźć z Czarnogóry 1 litr kosmetyków (pakowane po 100ml w przezroczystym woreczku) + 1 litr  napojów: wody, soków lub alkoholu (artykuły należy wyłożyć podczas kontroli z torby do plastikowego pojemnika na płyny). Warto oczywiście przywieźć z wakacji winne suweniry.

Internet w Czarnogórze 

Czarnogóra nie jest w Unii Europejskiej, więc nie działa tam nasz roaming. Najtańszą opcją jest zakup karty sim na miejscu, można to zrobić w kiosku na lotnisku (na hali ogólnodostępnej, po wyjściu z hali przylotów po lewej). Ja korzystałam z m:tel - 500gb na 7 dni to 10€, a na 15 dni 15€. Pani w kiosku rejestruje kartę, więc trzeba jej podać paszport lub dowód. Internet działał całkiem nieźle, podobno jedynie w górach mogą być z nim problemy.

Lotnisko w Podgoricy

W Czarnogórze istnieją dwa lotniska: Tivat i Podgorica. Tivat położony jest nad morzem, ale bezpośrednio można dolecieć tam tylko Lotem i to w sezonie letnim. Port Lotniczy Podgorica natomiast obsługiwany jest również przez tanich przewoźników. Ja korzystałam z Ryanaira, podróż z Krakowa trwała 1 godzinę i 15 minut. Samo lotnisko jest małe i nie ma automatycznej odprawy paszportowej, więc trzeba nastawić się na kolejkę, żeby dostać pieczątkę ;).

Jeszcze kilka informacji o wylocie z Podgoricy, ponieważ organizacja na tym lotnisku jest nieco inna niż na lotniskach, na których do tej pory byłam. Po wejściu na lotnisko jesteście na hali ogólnodostępnej. Jest tu kiosk, automaty z napojami, kawiarnia, gdzie można też coś zjeść. Ceny są wyższe niż poza lotniskiem, ale znośne. Przed odprawą bezpieczeństwa musimy udać się na kontrolę biletową. Uwaga, kontrola jest czynna dopiero 2 godziny przed lotem! Wcześniej przy skanowaniu biletu wyskakuje error. Po przejściu kontroli biletowej czeka nas odprawa paszportowa i dopiero wtedy kontrola bezpieczeństwa. Wchodzimy na halę odlotów. Tutaj mamy do dyspozycji sklep bezcłowy.

Jak dostać się z lotniska do Podgoricy. Jak dostać się z lotniska do Budvy.

No i teraz dochodzimy do najważniejszego - czyli jak wydostać się z lotniska. Na lotnisko nie kursuje komunikacja miejska, do wyboru mamy taxi lub pociąg.

Opcja najwygodniejsza, czyli Taxi. Przed lotniskiem stoją jedynie taksówki Royal Taxi. W 2024 roku ceny przejazdu do Podgoricy to 15€, a do Budvy 65€. Inne korporacje nie mogą stać przed lotniskiem, ale możemy oczywiście zamówić przejazd telefonicznie. Podczas pobytu korzystaliśmy z taksówek Edin i bardzo je polecam. Panowie zawsze kasowali nas uczciwie, a auta były czyste. Za trasę do centrum Podgoricy zapłacicie około 9€.

Inna opcja to złapanie taksówki, która właśnie kogoś przywiozła na lotnisko i wraca do miasta. W ten sposób udało nam się złapać taxi do Budvy za 40€, co zaoszczędziło nam bardzo dużo czasu.

Opcja najtańsza czyli pociąg. W Czarnogórze są tylko 2 linie kolejowe, przecinające się w Podgoricy. Najbliżej lotniska jest stacja Aerodrom. Najbliżej nie oznacza blisko, czeka nas 1,5km spaceru. 

Stacja kolejowa Aerodrom (zdjęcie zhttps://hvala.pl/dojazd-lotnisko-podgorica/)

Rozkłady pociągów można sprawdzić na stronie Kolei Czarnogórskich, ale pociągi jeżdżą bardzo rzadko i niekoniecznie kursują punktualnie. Dużym plusem są ceny - 1,20€ za bilet bez względu na długość jazdy. 

Na stacji Aerodrom zatrzymuje się pociąg relacji Podgorica-Bar. Niestety, pociągi nijak nie są opisane i trzeba albo orientować się w kierunkach, albo zapytać konduktora.

Jeśli chcecie dojechać do Podgoricy sprawa jest prosta - pociąg zawiezie was tam bezpośrednio. Jeśli natomiast chcecie się dostać na wybrzeże macie 2 możliwości:
- pociąg do Podrogicy i tam bus nad morze (dworzec autobusowy jest obok kolejowego), bilet autobusowy Podgorica-Budva kosztował 8€

- pociąg nad morze i tam szukanie busa do naszej destynacji. Jeśli wybieracie się do Budvy, możecie dojechać pociągiem do Sutomore i tam szukać dalszego transportu.

Budva

Budva to jedno z popularniejszych miast nadmorskich. Warto zobaczyć zabytkową starówkę oraz przejść się promenadą przy plaży. Jeśli lubicie plażować, na pewno będziecie zadowoleni, bo plaż na Riwierze Budwańskiej jest mnóstwo. Jak widać po zdjęciach, nam pogoda nie do końca dopisała 😜, ale i tak jesteśmy z tych łażących, a nie leżących. 

W sezonie z Budvy pływają "wodne autobusy" na wyspę Sveti Nikola, gdzie można plażować z rewelacyjnym widokiem. 

Marina w Budvie

Budva - Stare Miasto

Budva - widok na Stare Miasto

Budva - Stare Miasto

Jeśli lubicie spędzać czas w ruchu, polecam spacer - od "ukrytej" plaży Morgen (do której prowadzi kładka z baletnicą) w stronę Rafailovici, a nawet dalej do Kamenovo. Przepiękne widoki - morze, góry i wyspy.

Budva - Baletnica

Budva - widok na stare miasto

Rafailovici

I jeszcze trochę o cenach. Wybrzeże jest droższe niż stolica, ale ceny są według mnie znośne. Za nocleg w pokoju dwuosobowym z łazienką blisko morza, w dzielnicy Velji Vinogradi płaciliśmy 35€ (ok. 150zł) za noc. Na każdym kroku są piekarnie, gdzie za 0.8-1,5€ można kupić burek, bułkę czy słodkiego rogalika. Jest mnóstwo sklepów, gdzie ceny są podobne do polskich lub nieco droższe. 

Na tani obiad polecam zajrzeć na miejscowego gyrosa - nie ma tu "kul mocy", tylko normalne mięso nadziewane na dzidę. My stołowaliśmy się w Home of Gyros, który ma dobre recenzje i całkiem fajne ceny. Gyros z frytkami w pysznej bułce to wydatek około 5€.

 

Kotor

Kotor do zdecydowanie obowiązkowy punkt na wybrzeżu Czarnogóry. Z Budvy można udać się tam busem za około 4€ od osoby. Urokliwe Stare Miasto pełne wąskich, krętych uliczek, otoczone średniowiecznymi murami. Mnóstwo placów, cerkwi, kościołów i pięknie zachowana zabudowa mieszkalna - Kotorskie Stare Miasto nie zostało wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO przez przypadek!

Kotor to miasto kotów (choć nie od nich pochodzi jego nazwa 😉). W średniowieczu na jednego mieszkańca Kotoru przypadały 2 koty. Dziś może jest ich mniej, ale większość sklepów ma "swojego" kota. 

Kotor - miasto kotów

Kotor - Vrata od Gurdicа

Kotor - Stare Miasto

Kotor - Stare Miasto

Największe wrażenie zrobiła na mnie sama Zatoka Kotorska - błękitna woda, piękne góry i urokliwe miasteczka. Widok jak z pocztówki, nie mogłam się napatrzeć!

Zatoka Kotorska

Świetną opcją na zobaczenie zatoki jest rejs motorówką. Na wybrzeżu stoją naganiacze z propozycją wycieczki. Warto przejść i popytać, bo widząc zainteresowanie będą się targować. Początkowo za rejs do jednej z większych atrakcji - niebieskiej jaskini, cena oscylowała wokół 45€ od osoby, a ostatecznie popłynęliśmy za 30€ za osobę. Czy było warto? Zdecydowanie! 

Nazwa jaskini pochodzi oczywiście od koloru wody - wpadające światło sprawia, że woda wydaje się niewyobrażalnie błękitna. Sama jaskinia jest mała, a większość wycieczek zatrzymuje się tam na parę minut. W sezonie podobno można tam nawet wskoczyć do wody i popływać.

Niebieska Jaskinia

Niebieska Jaskinia

Gdzie zjeść w Kotorze?

Pomimo, iż Kotor jest mega turystycznym miejscem, nie jest tu szczególnie drogo. W kawiarni Dojmi, przy samych murach miejskich, z pięknym widokiem na marinę można dostać kawę ze świeżo wypiekanym croissantem za niecałe 5€.

Kotor - Dojmi

Na obiad polecam bardzo ciekawą restaurację BBQ Tanjga - niepozorne miejsce, ale można tu zjeść genialne grillowane mięso z pysznymi dodatkami. Restauracja jest o tyle nietypowa, że na wejściu wita nas lada z surowym mięsem, z której możemy wybrać, co chcemy zjeść. Można także zamówić gotowy mix - zestaw z szaszłykiem, cevapi i kobasicą. Porcja idealna dla 2 osób kosztuje 18€, więc nie zrujnuje nas to finansowo.

BBQ Tanjga

BBQ Tanjga

Na wybrzeżu Czarnogóry jest mnóstwo innych miast do zwiedzenia - Bar, Herceg Novi czy Ulcinj, ale to już plan na następną podróż. 

Podgorica

Podgorica to największe miasto i stolica Czarnogóry. Turystycznie nie jest jednak szczególnie ciekawa i myślę, że 1 dzień wystarczy spokojnie na jej zwiedzenie. Największe atrakcje to dzielnica Stara Varoš z meczetami Osmanagicia i Starodoganjskim oraz XIX-wiecznymi domami tureckimi, wieża zegarowa oraz Stary Most nad Ribnicą. Są jeszcze ruiny antycznego miasta tuż poza granicami miasta, ale znalazłam informację, że są teraz (2024r.) niedostępne do zwiedzania. 

Stary Most nad Ribnicą

Według mnie, warty obejrzenia jest Sobór Zmartwychwstania Pańskiego. Nowoczesna, bardzo monumentalna świątynia - robi wrażenie, szczególnie w kontraście do bloków na tle których się znajduje.

Sobór Zmartwychwstania Pańskiego

Ciekawym pomysłem na spędzenie czasu jest spacer na Goricę - wzgórze, od którego nazwę wzięło miasto. Jest tam piękny, tętniący życiem park z Pomnikiem Partyzantów (jednym z tzw. "spomeników" czyli monumentalnych jugosłowiańskich pomników wojennych), który na pewno zainteresuje pasjonatów architektury modernistycznej. Do tego wspaniały widok na miasto.

Widok na Podgoricę

Miasto oferuje również wiele restauracji i barów. Z mojej strony gorąco polecam restaurację Grill Beli, bardzo blisko dworca, gdzie zjecie świetną grillowinę, pyszne wypiekane na miejscu pieczywo oraz najlepsze w waszym życiu flaki. Ceny są bardzo atrakcyjne, spokojnie zmieścicie się w 10€ za osobę. Miejsce jest bardzo przyjazne turystom. Właściciel, gdy tylko usłyszał, że chcemy złożyć zamówienie po angielsku, podał nam obrazkowe menu, które bardzo ułatwiło nam wybór 😆.

Grill Beli

Grill Beli

Vodopad Nijagara i Canyon Cijevna

Już poza granicami miasta znajdują się 2 punkty turystyczne - wodospad i kanion. Na miejsce jeździ autobus L30 (przystanek końcowy Kuće Rakića VII), ale ma tylko kilka kursów dziennie i ciężko na niego trafić. Jeśli nawet złapiecie poranny autobus to nie będziecie mieli czym wrócić, bo kolejny jest po 18. Spaceru również nie polecam bo droga jest bardzo ruchliwa, a chodników na większości trasy nie ma. Tu znów jedyną opcją jest taksówka. Wycieczka w jedną stronę kosztowała nas 6€. Dojechaliśmy nad wodospad. Całkiem urokliwe miejsce, z pięknie położoną restauracją. Nie spodziewajcie się jednak fajerwerków ;) zobaczycie wszystko w 15 minut.

Vodopad Nijagara

Spacerem wyruszyliśmy aby zobaczyć kanion. Niestety trasa jest kiepska, wąska droga bez chodnika i często bez pobocza. W sezonie spacer na pewno nie będzie przyjemny, choć do przejścia jest tylko 30 minut. Canyon Cijevna jest po drugiej stronie drogi M18. Teren zupełnie nie jest oznaczony, z drogi głównej schodzi się w ulicę na której jest serwis samochodowy i za zakrętem należy zejść wprost do kanionu krasowego. Można wybrać się na spacer wzdłuż rzeki Cem. Miejsce wygląda ciekawie i zupełnie nie ma tam turystów. 

Canyon Cijevna

Jezioro Szkoderskie

Jezioro Szkoderskie to zdecydowanie punkt obowiązkowy wycieczki. To największe jezioro na Półwyspie Bałkańskim, położone jest na granicy Albanii i Czarnogóry. Znaczną część czarnogórskiego fragmentu jeziora obejmuje Park Narodowy Jeziora Szkoderskiego. Oprócz pięknych widoków na góry, malownicze wioski i monastyry, może poszczycić się obecnością ponad 280 gatunków ptaków, co stanowi ok. połowy wszystkich gatunków ptaków, występujących w Europie. 

Jak dojechać nad Jezioro Szkoderskie

Tym razem można tanio - pociągiem. Z Podgoricy łapiemy pociąg w kierunku Baru - musimy dojechać na stację Virpazar (strona kolei). Bilet kosztuje 1,2€ od osoby. 

Od razu po wyjściu z pociągu atakują nas dość nachalni taksówkarze, którzy chcą nas podwieźć (a przy okazji pewnie wciągnąć do restauracji lub na rejs statkiem). Do Polaków od razu krzyczą "Polska! Maklowicz!" (tu polecam film pana Makłowicza o Jeziorze Szkoderskim 😎). Lepiej jednak się z nimi nie zabierać, tym bardziej, że czeka nas tylko krótki spacer. 

Stacja znajduje się około 1 kilometra od jeziora. Google pokazuje trasę drogą M2, lepiej jednak przed wiaduktem zejść na boczną, wydeptaną ścieżkę - jest bliżej i bezpieczniej.

Trasa z dworca nad Jezioro Szkoderskie

Na miejscu jest mnóstwo osób oferujących wycieczki po jeziorze. Ja polecam firmę Kingfisher - dobre ceny i przemiły przewodnik. My wykupiliśmy rejs na miejscu, ale w wysokim sezonie warto zrobić wcześniejszą rezerwację przez internet. 

2 godzinna wycieczka kosztowała nas 20€ od osoby (15€ bilet na rejs i 5€ bilet do Parku Narodowego). Są także wycieczki dłuższe i nastawione typowo na obserwacje ptaków, oczywiście odpowiednio droższe. Czy warto? Zdecydowanie! Widzieliśmy kormorany małe i nawet przelatującego pelikana wielkiego. Widoki są bajeczne, choć byliśmy przed pełnym sezonem, więc roślinność jeszcze nie zakwitła. Przewodnik świetnie opowiada i częstuje winem, więc podróż upływa w rewelacyjnym nastroju.

Kormoran mały

Jezioro Szkoderskie

Jezioro Szkoderskie

Jezioro Szkoderskie

Jezioro Szkoderskie

Jezioro Szkoderskie

Na lunch wybraliśmy się do polecanej przez pana Makłowicza restauracji Pelikan. Na, ponoć rewelacyjnego, karpia nie było nas stać 😂, ale ja spróbowałam bardzo dobrej zupy rybnej, a mój małżonek naleśników (oba dania po ok. 4€). Niestety tutaj jest już faktycznie drogo i nawet w nieco dalej położonych restauracjach nie ma raczej szans na budżetowy obiad.

Restauracja Pelikan

Ile nas to wszystko kosztowało?

Wycieczka nie należała do najtańszych w naszym wykonaniu, ale za to obfitowała w atrakcje. Za całość - przeloty, 7 noclegów, ubezpieczenie, przejazdy busami, pociągami i taksówkami, rejs motorówką po zatoce kotorskiej, rejs statkiem po Jeziorze Szkoderskim, jedzenie na mieście oraz pamiątki wyszło nas 3600zł za 2 osoby. Dużo czy mało? 😜